Guus Leideritz laat binnen een vooraf bepaald, wetmatig geordend kader veranderingen optreden die, hoe miniem ook, een onderling causaal verband vertonen. Deze benadering komt voort uit overwegingen van filosofische levensbeschouwelijke aard, het geloof in een ordenend beginsel dat alle dingen in een bepaalde, weerkerende samenhang laat plaatsvinden. Omdat binnen dit voortdurende in beweging zijnde proces geen enkele verschijningsvorm een definitief karakter kan hebben, leidt deze grondgedachte tot een relativerende, a-dogmatische opstelling. Dit vindt z’n neerslag in werken waarbinnen de toegepaste begrippen en elementen van hoedanigheid kunnen veranderen. Soms is de invloed die de tijd daarop uitoefent zeer expliciet aanwezig.
Dat is onder andere het geval in een van de vroegste thema’s, de zonlichttekeningen die in een rijpingsproces van ongeveer twee jaar ontstaan. Hoewel dit werk niet geheel aansluit op later ontwikkelde thema’s waarin vooral het begrip lijn en een wetmatiger vlakverdeling centraal staan, is er in een van de nieuwste thema’s, de barstpanelen, sprake van een integratie. Zoals bij de zonlichttekeningen gebruik gemaakt wordt van een negatief verschijnsel, het vergelen van papier, zijn de barstpanelen eveneens gebaseerd op een negatief verschijnsel: het ontstaan van barsten in het hout. Door dit in een bepaalde kontekst onder te brengen en als vormgevend element aan te wenden, wordt het negatieve karakter ervan omgezet in een positief te interpreteren verschijnsel. In de barstpanelen vallen meer thema’s samen. Zo wordt door de barsten, evenals het geval is in de draadpanelen, het begrip lijn aan de orde gesteld en ook is er, evenals bij de karbontekeningen sprake van vormveranderingen. Zo blijkt het ogenschijnlijk witte paneel bij nadere beschouwing lijnen (barsten) te vertonen, die een bepaalde ordening aan het licht brengen. Het element tijd is daarbij van doorslaggevende betekenis. Pas in de loop van de tijd zal duidelijk worden hoeveel van de ‘ingebouwde’ lijnen weten door te breken. In dit opzicht is de werkwijze vergelijkbaar met die van een landbouwer die op basis van een vaststaande wetmatigheid — de loop der seizoenen — door zijn handelingen een kader schept waarbinnen de ‘zachte’ krachten van de natuur zich kunnen manifesteren. Maar al staan begin en eind- punt van dit cyclische patroon onwrikbaar vast, het verloop van het proces zal vooraf nooit exact bepaald kunnen worden. Het is in overeenstemming met de levensinstelling van Guus Leideritz en de basis voor zijn werken.
Erik Beenker (toenmalig kunstredacteur van het Nieuwsblad van het Noorden)
P.S.
De in dit artikel genoemde barstpanelen zijn niet afgebeeld op deze website